Praca hodowlana w rasie huculskiej prowadzona jest w oparciu o trzy etapy selekcji:

• analiza rodowodu
• ocena eksterieru, rozwoju fizycznego i charakteru
• ocena wyników wartości użytkowej

Selekcja hodowlana prowadzona dla każdego osobnika uwzględnia następujące cechy:

• Typ i pokrój (w 100 pkt. skali bonitacyjnej)
  1. Typ do 15 pkt
  2. Głowa i szyja do 5 pkt.
  3. Kłoda do 15 pkt.
  4. Kończyny przednie do 10 pkt.
  5. Kończyny tylne do 10 pkt.
  6. Kopyta do 10 pkt.
  7. Ruch (stęp i kłus) do 20 pkt.
  8. Ogólne wrażenie do 15 pkt.
  • Dla ogierów min. przy wpisie do księgi – 78 pkt.
  • Dla klaczy min. przy wpisie do księgi – (74) 76 pkt.
• Standard (pomiary zoometryczne)
  • Ogiery :
    • wysokość w kłębie 135 – 145 cm.
    • obwód klatki piersiowej (co najmniej 30 cm większy)
    • nadpęcie 17 – 20 cm.
  • Klacze
    • wysokość w kłębie 132 – 143 cm.
    • obwód klatki piersiowej (co najmniej 30 cm większy)
    • nadpęcie 16 – 19 cm
  • Po ukończeniu 5 roku życia weryfikacja wymiarów i bonitacji
• Charakter (zachowaniew stosunku do ludzi); temperament (reakcja na otoczenie)
• Zdrowie
• Płodność
  • klacze – cechy macierzyńskie ;
  • ogiery - wartość rozpłodowa
• Wyniki prób dzielności

Stopnie selekcji stosowane w hodowli koni rasy huculskiej

1. ocena źrebiąt przy matce (typ, pokrój, ruch, zdrowie - razem do 20 pkt.)
2. ocena roczniaków (jak wyżej )
3. ocena dwulatków (jak wyżej)
4. kwalifikacja do hodowli (bonitacja do 100 pkt)
5. weryfikacja (wymiarów i bonitacji) po ukończeniu 5 roku życia

Zakres i sposób prowadzenia oceny dzielności własnej koni rasy huculskiej – próby dzielności (Klacze , ogiery)

• Wstępna próba dzielności (wierzchowa lub zaprzęgowa) – wpis do księgi w wieku min. 30 miesięcy.
  • ocena stępa do 10 pkt.
  • ocena kłusa do 10 pkt.
  • Zaliczenie próby wynik min. 6 pkt. w każdym z ocenianych ruchów
• Zasadnicza próba dzielności w wieku min. 36 miesięcy
  • ogiery do końca roku kalendarzowego w którym kończą 5 lat
  • klacze do końca roku kalendarzowego w którym kończą 7 lat
  • Próba wierzchowa składa się z:
    • ocena płytowa, do 50 pkt.
    • ścieżka huculska do 80 pkt. (16 przeszkód)
    • max. 130 pkt.
    • Wynik pozytywny – min. 95 pkt dla ogierów i 85 pkt dla klaczy
  • Próba zaprzęgowa składa się z:
    • ocena płytowa, do 50 pkt.
    • zręczność powożenia do 40 pkt. (8 przeszkód)
    • ruch w kłusie do 15 pkt.
    • ruch w stępie do 20 pkt.
    • tętno i oddechy do 5 pkt.
    • max. 130 pkt.
    • Wynik pozytywny – min. 95 pkt dla ogierów i 85 pkt dla klaczy
• Czempionat użytkowy (dla koni 4-letnich i starszych)
  • Konkurencje:
  • Ocena płytowa maks. 50 pkt. x 0,8 = 40 pkt. przeliczeniowych
  • Ścieżka huculska maks. 80 pkt. x 1,25 = 100 pkt. przeliczeniowych
  • Próba kondycyjna maks. 80 pkt. x 0,75 = 60 pkt. przeliczeniowych
  • razem maks. 200 pkt.

Klacze w próbie dzielności w 2012 roku według rodzin

Ogiery w próbie dzielności w 2012 roku według linii

Parametry techniczne ścieżek huculskich:

• Dystans:
  • w próbie dzielności 1500 – 2000 m.
  • w konkursie eliminacyjnym 2000 – 3000 m.
  • w czempionacie użytkowym 3000 – 5000 m.
• Tempo:
  • w próbie dzielności 140 – 220 m/min
  • w konkursie eliminacyjnym do 300 m/min.
• Norma czasu – tolerancja +/- 10 s.
• Czas maks. – 150 % normy
• Liczba przeszkód:
  • w próbie dzielności – 16
  • w konkursie eliminacyjnym min. 2

Wartość hodowlaną (postęp w hodowli ) koni rasy huculskiej szacuje się poprzez:

• wartość użytkową i hodowlaną przodków
• prawidłowość budowy, ruch, wzrost, rozwoj, zdrowotność
• użytkowość własną w polowych próbach dzielności oraz w czempionacie użytkowym
• użytkowość potomstwa w próbach dzielności oraz w czempionacie użytkowym

Wnioski

Istotny wpływ na hodowlę koni rasy huculskiej ma:

• konsekwentna selekcja młodego materiału męskiego i żeńskiego na wszystkich etapach pracy hodowlanej;
• kwalifikowanie do hodowli najlepszych koni reprezentujących wszystkie linie męskie i rodziny żeńskie
• kontrolowanie udziału wszystkich linii męskich i rodzin żeńskich w populacji rasy
• zachowanie prymitywnych cech u koni rasy huculskiej
• monitorowanie cech użytkowych (wierzchowych, zaprzęgowych) koni czynnych w rozrodzie
• analiza ilościowa i jakościowa urodzonego potomstwa uwzględniająca eksterier i interier charakteryzujący konie huculskie.